← πίσωk |
Τα τελευταία χρόνια, αντιμετωπίζουμε σημαντικές περιβαλλοντικές προκλήσεις που μας καλούν να αναλάβουμε δράση. Η εκπαίδευση, ως ένας από τους βασικούς πυλώνες της κοινωνίας, έχει καίριο ρόλο όχι μόνο στο να διδάξει στις μελλοντικές γενιές την έννοια της βιωσιμότητας, αλλά και στο να την ενσωματώσει σε όλες τις λειτουργίες της. Εδώ έρχεται να συμβάλει η Ολιστική Προσέγγιση του Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Whole Institution Approach). Αντί να αντιμετωπίζεται η βιωσιμότητα ως ένα απλό μάθημα που περιορίζεται εντός της σχολικής αίθουσας, η συγκεκριμένη προσέγγιση αποτελεί ένα ολιστικό πλαίσιο που ενσωματώνει τη βιώσιμη σκέψη σε κάθε πτυχή της λειτουργίας ενός σχολείου.
Η Ολιστική Προσέγγιση καλεί τα σχολεία να ευθυγραμμίσουν πλήρως τη διοίκηση, το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών, τις υποδομές, τη συμμετοχή της κοινότητας και τον εσωτερικό πολιτισμό τους με τις αρχές της βιωσιμότητας. Αυτό σημαίνει ότι η βιωσιμότητα αντικατοπτρίζεται στον τρόπο με τον οποίο διοικείται το σχολείο, στον τρόπο που αλληλεπιδρά με την κοινότητα και στον βαθμό συμμετοχής των εργαζομένων και των μαθητών στη διαμόρφωση του σχολικού περιβάλλοντος. Ένα σχολείο που εφαρμόζει αυτή την προσέγγιση, δεν περιορίζεται μόνο στη διδασκαλία της περιβαλλοντικής επιστήμης, αλλά προχωρά σε συγκεκριμένες δράσεις για τη μείωση του περιβαλλοντικού του αποτυπώματος, την επιμόρφωση του προσωπικού σε πράσινες δεξιότητες και τη συνεργασία με εξωτερικούς φορείς που μοιράζονται τις ίδιες αξίες.
Για τα ΙΕΚ και τα επαγγελματικά σχολεία, η Ολιστική Προσέγγιση έχει ιδιαίτερη σημασία. Τα ιδρύματα επαγγελματικής εκπαίδευσης διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην προετοιμασία των μαθητών για την αγορά εργασίας, η οποία μετασχηματίζεται ριζικά λόγω της κλιματικής αλλαγής, της ψηφιοποίησης και των μεταβαλλόμενων κοινωνικών αναγκών. Υιοθετώντας αυτή την προσέγγιση, ένα ΙΕΚ μπορεί να δημιουργήσει ένα δυναμικό μαθησιακό περιβάλλον στο οποίο η βιωσιμότητα δεν διδάσκεται μόνο θεωρητικά αλλά εφαρμόζεται καθημερινά στην πράξη. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την αναθεώρηση των προγραμμάτων σπουδών με στόχο την περιβαλλοντική υπευθυνότητα, την ενεργό συμμετοχή των μαθητών σε δράσεις βελτίωσης των εγκαταστάσεων και την οικοδόμηση σταθερών συνεργασιών με επιχειρήσεις που προωθούν την καινοτομία και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η βιωσιμότητα, έτσι, δεν παραμένει μια αφηρημένη έννοια αλλά γίνεται βίωμα των μαθητών.
Η σημασία της Ολιστικής Προσέγγισης έγκειται στην ικανότητά της να διαμορφώνει όχι μόνο τη γνώση, αλλά και τις στάσεις, τις δεξιότητες και τις συμπεριφορές των μαθητών. Μετατρέπει τη βιωσιμότητα σε κάτι απτό και ουσιαστικό, δημιουργώντας εκπαιδευτικά περιβάλλοντα που αποτελούν ζωντανά παραδείγματα βιώσιμης πρακτικής. Με αυτό τον τρόπο, βοηθά τους μαθητές να αντιληφθούν ότι μπορούν να γίνουν φορείς αλλαγής — όχι κάποια στιγμή στο μέλλον, αλλά τώρα, ξεκινώντας από το ίδιο τους το σχολείο. Σε πλήρη ευθυγράμμιση με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες, όπως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (Green Deal), το Πλαίσιο Δεξιοτήτων για τη Βιωσιμότητα (GreenComp) και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης, η Ολιστική Προσέγγιση δεν αποτελεί απλώς καλή πρακτική· είναι ένα σχέδιο για τον μετασχηματισμό της εκπαίδευσης στον 21ο αιώνα.